Hoe de belastbare winst van boekjaar 2022 verminderen?

U zou graag de belastbare winst van uw vennootschap voor dit boekjaar zo beperkt mogelijk houden. Wat zin de mogelijkheden en moet u dan nog iets doen in het laatste kwartaal van 2022 of pas na de balansdatum?

I.                Investeren

Als uw BV een afschrijfbare investering nog in 2022 doet in plaats van pas in 2023, kan ze nog dit boekjaar een afschrijving in mindering brengen van de belastbare winst. Bovendien heeft ze normaal gezien ook recht op een investeringsaftrek van 25%, omdat de investering nog voor 31.12.2022 gebeurt. Tenzij de wet nog op de valreep zou wijzigen, valt het tarief in 2023 terug naar 8%.

Uw vennootschap kan echter geen volledige jaarafschrijving in kosten boeken, maar slechts een pro-rata-afschrijving, in verhouding tot het aantal dagen tussen de investeringsdatum en het einde van het boekjaar. Hoe langer u wacht, hoe kleiner de aftrekbare afschrijving en dus ook de aftrekbare kost.

We lichten toe met een voorbeeld. Uw vennootschap koopt een machine van € 10.000 die ze in 10 jaar afschrijft. Doet ze dat op 10.10.2022, dan bedraagt de aftrekbare afschrijving € 227,39, nl. € 10.000/10 × 83/365. Doet ze dat pas op 31.12.2022, dan bedraagt de aftrekbare afschrijving maar € 2,74, nl. 10.000/10 × 1/365. Voor de investeringsaftrek moet er geen pro-rataberekening gebeuren. In het voorbeeld heeft uw vennootschap dus evengoed recht op een investeringsaftrek van € 2.500 (€ 10.000 × 25%) als ze de machine op 31.12.2022 koopt als op 10.10.2022. Doet ze dat echter pas op 01.01.2023, dan bedraagt de investeringsaftrek maar € 800 (€ 10.000 × 8%).

De investering moet uiterlijk 31.12.2022 gebeuren. Dat is het geval als de eigendomsoverdracht of de levering van de investering uiterlijk op die datum plaatsvindt. De eigendom van een investering gaat in principe over op het moment van de verkoopovereenkomst, ook al is er nog geen levering gebeurd, tenzij er in die overeenkomst een eigendomsvoorbehoud staat. Is noch de levering noch de eigendomsoverdracht mogelijk voor het einde van het boekjaar, overweeg dan om met de leverancier de betaling van een voorschot overeen te komen. Als dat voorschot als vooruitbetaling op een vast actief geboekt wordt, geeft het in principe recht op de investeringsaftrek en kan het al afgeschreven worden.

II.              Wederopbouwreserve

Winst die u naar een wederopbouwreserve laat boeken, wordt tijdelijk niet belast. De belasting wordt nl. uitgesteld tot bij de ontbinding van uw vennootschap, of vroeger als u een uitkering of toekenning doet uit het eigen vermogen (dividend, kapitaalvermindering, enz.).

U kunt maar een wederopbouwreserve aanleggen als uw vennootschap in 2020 een boekhoudkundig bedrijfsverlies geleden heeft en ze sinds 12.03.2020 geen eigen vermogen uitgekeerd heeft. De keuze voor de aanleg van een wederopbouwreserve moet u pas maken bij het afsluiten van de jaarrekening. Net zoals dat geldt voor de gespreid te belasten meerwaarden moet de wederopbouwreserve op een afzonderlijke rekening geboekt worden.

III.           Gespreide taxatie van meerwaarden

Als uw vennootschap een investering met winst verkoopt, dan wordt die winst of de zgn. meerwaarde normaal gezien in één keer belast. Onder bepaalde voorwaarden kunt u er echter ook voor kiezen om de meerwaarde gespreid te laten belasten, en dan wordt de meerwaarde uit de belastbare winst van het boekjaar 2022 gehaald. De keuze voor de gespreide taxatie moet u pas maken bij het afsluiten van de jaarrekening. Uw boekhouder moet dan de meerwaarde op afzonderlijke rekeningen boeken.

U vermijdt de belasting van de meerwaarde in 2022 natuurlijk ook door de verkoop van de investering, en dus de realisatie van de meerwaarde, uit te stellen tot 2023. Een extra voordeel is dat de zgn. herbeleggingstermijn voor de gespreide taxatie, van drie of vijf jaar, dan ook een volledig boekjaar later eindigt, nl. op 31.12.2025 of 2027 in plaats van op 31.12.2024 of 2026. Uiteraard moet dit contractueel en financieel mogelijk zijn, maar kortweg is het interessanter om een meerwaarde te realiseren in januari dan in december.

IV.          Backservicepremie voor uw groepsverzekering/IPT

Premies van een groepsverzekering/IPT zijn binnen de zgn. 80%-grens aftrekbaar voor uw vennootschap. Dat geldt niet alleen voor de jaarlijkse premies, maar ook voor een zgn. backservicepremie. Dat is een inhaalpremie voor de jaren die u gewerkt heeft maar nog geen groepsverzekering/IPT had, of voor de jaren dat uw loon en dus ook de aftrekbare jaarlijkse premie lager was dan nu. Is er nog ruimte binnen de 80%-grens, dan kunt u de belastbare winst van 2022 eventueel nog verminderen door naast de jaarlijkse groepsverzekeringspremies ook een backservicepremie in kosten te nemen.

Een backservicepremie is maar aftrekbaar in 2022 als ze in 2022 betaald wordt of als ze ten minste een zekere en vaststaande schuld is. Alleen een offerte vragen aan uw verzekeringsmakelaar volstaat dus niet. U moet de maximale backservicepremie niet in één keer betalen, dat kan ook gespreid in de tijd.

V.             Waardeverminderingen en voorzieningen

Verkoopfacturen worden altijd als opbrengst geboekt en ze verhogen dus de belastbare winst. Dat is ook zo als de klant de factuur niet betaalt! Door een waardevermindering te boeken op de vordering, draait u de opname in de opbrengsten terug. Voorzieningen voor risico’s en kosten zijn dan weer een manier om toekomstige kosten al ten laste te leggen van het huidige boekjaar.

Sinds boekjaar 2018 zijn voorzieningen fiscaal nog maar zelden vrijgesteld. Er kan alleen nog een vrijgestelde voorziening aangelegd worden voor kosten die voortvloeien uit op de balansdatum bestaande contractuele, wettelijke of reglementaire verplichtingen, andere dan opgelegd door het boekhoudrecht.

De eigenlijke boeking van de waardeverminderingen en voorzieningen gebeurt pas bij de afsluiting van de jaarrekening, dus na de balansdatum. U moet echter bij een controle kunnen aantonen dat de reden voor de waardevermindering of de voorziening zich in 2022 situeert. Bekijk daarom nog dit jaar de openstaande klanten en stuur aanmaningen, en ga na of er toekomstige kosten voortvloeien uit contractuele, wettelijke of reglementaire verplichtingen.

VI.          Tantième

Een tantième is kortweg een bijzondere vorm van bedrijfsleidersloon. Aangezien uw loon in principe een aftrekbare kost is voor uw vennootschap, vermindert ook de toekenning van een tantième de belastbare winst van uw vennootschap.

Een tantième wordt toegekend door de jaarvergadering bij de goedkeuring van de jaarrekening. Dit is dus een beslissing die u pas na de balansdatum moet nemen.